اادر خدمت اصلاح الگوی مصرف

سایت اطلاع رسانی اسفندیار عباسی

اطلاع رسانی               آموزش               پشتیبانی               صفحه اصلی

خدمات اطلاع رسانی توسعه محلی   

مقدمه

نمونه های موفق توسعه محلی

برنامه ریزی و سیاستگذاری

     ااااااااااااااااکشاورزی

اااااااااا- حمایت از کشاورزی سالم

اااااااااا- حمایت از کشاورزی شهری

اااااااااا- حفاظت از ذخایر ژنتیکی

ااااااااااااااااشهرسازی

ااااااااااااااااانرژی

نهاد شناسی

دانش بومی

برنامه ریزی و سیاستگذاری برای حفاظت از ذخایر ژنتیکی

مزایای حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشاورزی

گزینه ها در سیاستگذاری

نگاهی تاریخی به حفاظت از ذخایر ژنتیکی در بانک های بذر

حفاظت از بذرهای بومی با مشارکت کشاورزان: مطالعات موردی

منابع

مروری بر تاریخِ اختراع، تکثیر و ترویج بذرهای اصلاح شده دلیل پافشاری نهاد فراملیتی کشاورزی بر استفاده از بذرهای اصلاح شده و انگیزه تشویقِ دولت ها به گردآوری بذرهای بومی در بانک های بذر را بیشتر روشن می کند. نخستین بذرهای اصلاح شده با همکاری دانشگاه کُرنل آمریکا، مدرسه عالی کشاورزی در مکزیک (برای گندم) و کالج کشاورزی دانشگاه  فیلیپین (برای برنج) و پشتیبانی مالی بنیادهای صاحب نفوذ آمریکاییِ چون بنیاد راکفلر و بنیاد فورد تولید شد. همزمان، از سال 1951 تا 1960 در کشور تایلند، با هدایت دانشگاه کرنل و به هزینه دولت آمریکا، کادری متشکل از 600 دانشجو به عنوان مروج و کارشناسِ ترویجِ کشاورزی با بذر اصلاح شده و کود شیمیایی تعلیم دیدند. همچنین، برای ایجاد شبکه ای جهانی برای تحقیق و تولید بذر اصلاح شده و ترویج آن در جهان، سازمانی مشهور به «سیگار» (سی جی آی اِی آر) با سرمایه گذاریِ هنگفت از سوی بانک جهانی و دولت های غربی تاسیس شد تا دانشگاهیان و نخبگان علمی، و همراه با ایشان، سیاستگذاران کشاورزیِ کشورها را با اهداف نهاد فراملیتی کشاورزی همسو گرداند. از وظایف اصلیِ سیگار حمایت از تشکیل و نگهداری شبکه ای جهانی از کلکسیون های ویژه بذرهای بومی در سراسر جهان، به عنوان ذخایر قابل دسترسِ منابع ژنتیکی دنیا برای بهره برداریِ صنایع تولید بذر اصلاح شده، بوده است. یتیتنست نستنست ینت سنت سیت سنیت سنتی نست ینست یسن یاست.

اگر چه در آغاز، گردآوری بذرهای بومی برای تولید بذرهای اصلاح شده امری مثبت و مطلوب به نظر می رسید، اما تجارب کشاورزان جهان پس از بیش از 5 دهه نشان داده است که بازده این بذرهای به اصطلاح معجزه آسا تابعِ مقدار کود شیمیایی ای است که به خاک می دهند. یعنی اینکه، با کاشت بذر اصلاح شده کشاورزان تشویق می شوند که مقادیر بیشتری کود شیمیایی به خاک بیفزایند تا در رقابت کمی در تولید از همکاران خود عقب نیفتند. به عبارت دیگر، بذرهای اصلاح شده اختراعی زیرکانه برای فروش محصولات صنایع شیمیایی غرب بوده است. علاوه بر شواهد تجربی به دست آمده از کشاورزان در کشورهای مختلف دنیا که چند نمونه از آنها را در زیر می خوانید، ممنوعیت فوری استفاده از بذرهای بومی در کشورهای تحت اشغال افغانستان و عراق خود نشانگر انگیزه های استعماری محروم کردن کشاورزان محلی از بذرهای بومی است. اطلاعات بیشتر در این مورد در گزارش کشاورزی تحتِ اِشغال آمده است. یتینسنمسن سمی سنتسن تسنت سنی نست ینست نست ینس ینس ینس ینس ینس نیسن یسن

در گذشته تجارب کشاورزان در ارتباط با بذرهای اصلاح شده مغفول می ماند، اما امروزه با توجه به بحرانی شدن مسئله امنیت غذایی، آسیب های وارده به منابع آب و خاک توسط نهاده های شیمیایی و اشاعه بیماری های جدی چون سرطان در میان مصرف کنندگانِ محصولات شیمیایی، تعداد بیشتری از پژوهشگران و نویسندگان مستقل به فعالیت در حوزه کشاورزی پرداخته اند. در پژوهش های میدانی این پژوهشگران معلوم گردیده که برتری زراعی و اقتصادیِ بذرهای اصلاح شده در مقایسه با بذرهای بومی افسانه ای بیش نیست. مثلا در کشور فیلیپین، کشوری که از آغاز انقلاب سبز میزبان انستیتو بین المللی تحقیقات برنج، یعنی با سابقه ترین مرکز اصلاح ارقام برنج در جهان بوده است، اکثر کشاورزان، به رغم یارانه های کلان دولتی، از کشت برنج اصلاح شده اکراه دارند چون ایشان کشت این نوع بذرها را از لحاظ اقتصادی پرهزینه، کم قیمت و کم درآمد، از لحاظ اقبال مصرف کنندگان نامطلوب، و از لحاظِ فنی، دشوار (به خاطر ریزش دانه ها در هنگام برداشت محصول) می دانند. تیسنت سنتس نتسی نتس ینت سنیت سنی تسنت  ینست ینست ینس  سینتست 

در چین نیز بذرهای اصلاح شدۀ برنج با اقبال زیادی روبرو نبوده است. بسیاری از کشاورزان، این بذرها را برای اقلیم و شرایط آب و خاک خود مناسب نمی دانند. در مصاحبه ای که با گروهی از برنجکاران چینی انجام شد، برخی استمرارِ استفاده از این بذرها را به یارانه های دولتی که ویژه بذرهای اصلاح شده برقرار شده است نسبت دادند و برخی دیگر آن را نتیجه فقدان توزیع بذرهای نوعِ دیگری می دانند. هیچ یک از کشاورزان مصاحبه شده بازده اقتصادی بالاتر را دلیل استفاده از بذر برنج اصلاح شده اعلام نکرد. این کشاورزان مدعایِ مروجان کشاورزی و بذر فروشان مبنی بر «بازده تضمینیِ بالا» را بی معنی می دانند چون این تضمین تا زمانی وجود دارد که کشاورز قادر باشد کود شیمیایی و مقدار آب تجویز شده توسط مروج را برای کشت خود فراهم کند کما اینکه میزان برداشت برنج، بسته به مقدار کود شیمیاییِ مهیا برای استفاده کشاورز، در مناطق مختلف کشور بسیار متفاوت بوده است. کشاورزان از بازده زراعیِ کمی بالاتر یا مساوی و حتی در بعضی جاها، کمتر از بازده بذرهای محلی، سخن می گویند. تینتسن سنتسنی نستی نسی نسی نس ینستی نست ینس یتنس ینس ینسی یتسن تسنسن نست نست نسی

تجربه برنجکاران بنگلادشی نیز غیر علمی بودنِ مدعایِِ بازده اقتصادیِ برترِ بذرهای اصلاح شده را تصدیق می کند. در این کشور، از ابتدا، برنج اصلاح شده کشاورزانِ زیادی را به خود جلب نکرد. تحقیقی میدانی در سال 1999 که در آن 173 کشاورز بنگلادشی شرکت کردند نشان داد که اگر چه بازده زراعی بذرهای اصلاح شده بالاتر بود، هزینه تامین نهاده های کشاورزی برای کشت این نوع بذر 23 درصد بیشتر بود. کشاورزان از قیمت بالای بذر اصلاح شده، بروز آفات و بیماری های بیشتر، سودآوری کمتر، افزایش نسبتا اندک بازده، و نامناسب بودن کیفیت خوراکی محصول شاکی بودند. سه چهارم کشاورزانی که به پرسش ها پاسخ گفتند اظهار داشتند که مزه محصول برنج اصلاح شده با مذاقشان سازگاری ندارد. به طور کلی، غالب کشاورزان ابراز کردند که تصمیم ایشان به کشت برنج اصلاح شده بیشتر متاثر از تاکتیک های تبلیغاتی فروشندگان بذر بود و لذا نسبتا تعداد کمی بنا داشتند که دوباره از این نوع بذر بکارند. تیتست سنتسنت سنیت سنتی سنیت سنیت سنت سنیت سنیت سنیت سنت

البته آگاهی امروز ما در مورد عدم ضرورت و مضرات بذرهای اصلاح شده و ملزومات شیمیایی آنها دانشی است که از چند دهه تجربه در عرصه عمل به دست آمده است. قابل درک است که در ابتدای پی ریزی نهاد فراملیتی کشاورزی، نمایش فریبکارانه این تکنولوژی پرهزینه و نامناسب توسط مروجان خارجیِ این نهاد، تا چه حد برای کشاورزان و دولت ها اغوا کننده بوده است. قابل تصور است که چگونه تواناییِ یک نوع بذر در افزایش بازده زراعی یک قطعه زمین صرفا با افزودن کود بیشتر، جای بذرهای اصلاح شده و نهاده های شیمیایی مرتبط با آن را به سرعت در نظام کشاورزی کشورها گشود. اما حال که غیر اقتصادی بودن این تکنولوژی و خسارات عظیم آن، به شکل نابودی و آلودگی منابع زیرزمینی آب، شور و بیابانی شدن اراضی زراعی، انقراض بخش عظیمی از ذخایر ژنتیکی (بذرهای بومی) دنیا، گرانی بی سابقه محصولات غذایی و آلودگی بیماری زای خوراکی ها به باقیمانده مواد شیمیایی از یک سو و سودهای کلان برای صنایع وابسته به نظام سرمایه داری جهانی از سوی دیگر، مسلم شده است، ادامه حمایت از این تکنولوژی برای تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و مسئولین کشورها رفتاری نامعقول است. یتستسن سنت سنت سنیت سنتی سنیت سنیت نسیت نستی نست یسنسین سی

به همین دلیل نیز ادامه نگهداری بانک های بذر به صورت متمرکز و تحت راهنمایی مستقیم و غیر مستقیمِ سازمان های بین المللیِ وابسته به صنایع زیستیِ غرب (مثل سیگار) و نتیجتا کوتاه شدن دست کشاورزان خرد از این ذخایر ژنتیکی به همین اندازه نامعقول است. لذا تعجب آور نیست که در بسیاری از جوامعِ جهان امروزه ما شاهد مشارکت بیشتر سازمان هایِ مرتبط دولتی با سازمان های مردمی در حفاظت، احیا و ترویج بذرهای بومی بوده ایم. برای مثال در صفحه بعد به معرفی چند مورد از این تلاش ها می پردازیم. تیتسنت سنتسنیت نستی نسیت نسیت نسیت نسیت نست ینست ینت

برنامه ریزی و سیاستگذاری برای حفاظت از ذخایر ژنتیکی

مزایای حفاظت از ذخایر ژنتیکی کشاورزی

گزینه ها در سیاستگذاری

حفاظت از بذرهای بومی با مشارکت کشاورزان: مطالعات موردی

منابع